Գեն, գենետիկա

Գեն, ժառանգակիր, ժառանգականության տարրական միավոր, դեզօքսիռիբոնուկլեինաթթվի (ԴՆԹ), իսկ որոշ վիրուսներում՝ ռիբոնուկլեինաթթվի (ՌՆԹ) մոլեկուլի մի հատվածը, որը իրականացնում է որոշակի ֆունկցիա։ Օրգանիզմի գեների փոխանցումը սերունդներին՝ ֆենոտիպային հատկանիշների ժառանգման հիմքն է։ Այս գեներն առաջացնում են ԴՆԹ-ի տարբեր հաջորդականություններ՝ գենոտիպեր։Գեները կարող են ենթարկվել մուտացիաների, որը պոպուլյացիայում բերում է նույն գենի տարբերակների՝ ալելների առաջացմանը։ «Գեն ունենալ» արտահայտությունը («լավ գեներ», «մազի գույնի գեն» և այլն) սովորաբար նշանակում է, որ նույն գենը ունի տարբեր ալելներ։«Գեն» տերմինն առաջին անգամ օգտագործել է դանիացի բուսաբան, բույսերի ֆիզիոլոգ Վիլհելմ Յոհաննեսը 1905 թվականին։ Բառն առաջացել է հին հունարեն «γόνος, գոնոս» բառից, որը նշանակում է «ժառանգ» կամ «ծնունդ»։Գենի ԴՆԹ-ի նուկլեոտիդային հաջորդականությունը գենետիկական ծածկագրի միջոցով գաղտնագրում է սպիտակուցի ամինաթթուների հաջորդականությունը։ Երեք նուկլեոտիդներից բաղկացած կոդոնները համապատասխանում են ամինաթթուների տեսակներին։ Այս սկզբունքն առաջին անգամ ցույց է տրվել 1961 թվականին՝ T4 բակտերիոֆագի rIIB մուտացված գենի վրա։

 

Գենը ԴՆԹ֊ի մի հատված է, որը գաղտնագրում է որոշակի գործառույթ։ Քրոմոսոմը կազմված է ԴՆԹ֊ի երկար պարույրներից և պարունակում է բազմաթիվ գեներ։ Մարդու մեկ քրոմոսոմը կարող է պարունակել ավելի քան 500 միլիոն նուկելոտիդներ և հազարավոր գեներ։

Բժշկության մեջ չի բացառվում հիվանդ օրգանիզմը մուտանտ գեներից ազատելը, նորմալ գենի փախպատվաստելու հնարավորությունը։
Ապագայում գենային ինժեներիան կօգնի մարդկությանը ազատվելու ժառանգական հիվանդություններից։
Դրա հնարավորության մեջ համոզում է այն փաստը, որ հաջողվել է մկան գլոբին սպիտակուցի գենը տեղափոխել կապիկի բջիջների մեջ, և նրանց մեջ սկսվել է մկան սպիտակուց սինթեզվել։

Ֆոտոսինթեզ

Ածխաթթու գազից և ջրից` լույսի ազդեցության տակ օրգանական նյութերի առաջացումը կոչվում է ֆոտոսինթեզ։ Բուսական բջիջներն ընդունակ են օրգանական նյութեր սինթեզելու պարզ անօրգանական միացություններից՝ դրա համար օգտագործելով Արեգակի ճառագայթային էներգիան։ Արեգակնային ճառագայթման հաշվին կատարվող օրգանական միացությունների սինթեզը կոչվում է ֆոտոսինթեզ։  Ֆոտոսինթեզի հետևանքով առաջանում է նաև մոլեկուլային թթվածին: Ֆոտոսինթեզը բաժանվում է երկու փուլի՝ լուսային և մթնային։ Լուսային փուլը ընթանում է միայն լույսի առկայության պայմաններում, իսկ մթնային փուլը կարող է իրականանալ ինչպես լուսային, այնպես էլ մթնային պայմաններում։ Ֆոտոսինթեզի պրոցեսում կարևոր նշանակություն ունեն ֆոտոսինթեզող գունակի՝ քլորոֆիլի դերը։ Գունակները ներդրված են քլորոպլաստի գրանների մեջ և շրջապատված են սպիտակուցները, լիպիդների և այլ նյութերի մոլեկուլներով։ Քլորոֆիլն իր կառուցվածքով նման է հեմոգլոբինում պարունակվող հեմին, բայց այն տարբերությամբ, որ հեմում պարունակվում է երկաթ, իսկ քլորոֆիլում մագնեզիում: Քլորոֆիլը հիմնականում կլանում է կարմիր և կապտամանուշակագույն լույսը, իսկ կանաչն անդրադարձնում է, որի պատճառով բույսերը հիմնականում կանաչ գույն ունեն, իհարկե, եթե դրան չեն խանգարում այլ գունակներ։

Դեպի Էջմիածին❤️

Այսօր մենք մեր կուրսով ունեցանք հետաքրքիր շրջայց Էջմիածնում։ Մեզ հետ էին ընկեր Բելլան, Պատվելի Թամարը և երրորդ, չորրորդ կուրսերի ուսանողները։ Ծանոթացանք Էջմիածնի պատմամշակութային վայրերին: Մեր շրջայցը ուներ նաև ուսումնական նպատակ։ Երրորդ և չորրորդ կուրսի ուսանողները՝ որպես գիդ, մեզ ներկայացնում էին Էջմիածնի տեսարժան վայրերը։ Ամեն ինչ շատ կազմակերպված էր ընթանում և մենք ունեցանք հետաքրքիր շրջայց։ Առավոտյան ժամը 10-ին մենք  տեղավորվեցինք ավտոբուսը և շարժվեցինք։ Սկզբում ծանոթացանք երրորդ և չորրորդ կուրսի ուսանողների հետ։ Առաջին կանգառը Էջմիածնի Սբ․ Հռիփսիմե եկեղեցին էր։ Սկզբում 4-րդ կուրսի ուսանողուհի Անուշիկ Սերգեյանը մեզ ներկայացրեց պատմությունը, ապա Միլենա Շանոյանը մեզ ներկայացրեց եկեղեցու պատմությունը, եկեղեցու կառուցվածքի և Հռիփսիմեի դամբարանի մասին։ Հետո մտանք եկեղեցի։ Նախ ասեմ, որ ինձ շատ դուր եկավ եկեղեցու կառուցվածքը և ձևը։ Հետո շարժվեցինք դեպի Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին եկեղեցին տեսնելու։ Եկեղեցին վերանորոգման շրջանում էր։ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը Հայ Առաքելական Եկեղեցու հոգևոր և վարչական կենտրոնն է։ Մուտքի մոտ 3-րդ կուրսի ուսանողուհի Նինել Աղանյանը մեզ ներկայացրեց՝ նախ դարպասների նշանակությունը, ապա առաջացանք և ցանոթացանք ընդհանուր տարածքի հետ։ Հետո 3-րդ կուրսի ուսանող և մեր շրջայցի միակ տղան՝ Անդրանիկ Սադաղյանը, մեզ ներկայացրեց խաչքարերի մասին։ Նրան շարունակեց Պատվելի Թամարը և ներկայացրեց տարածքի խաչքարերի մասին։ Հիշում եմ, որ այնտեղ տեսանք Վազգեն Ա-ի Ջուղայից «փրկած» խաչքարերը։  Ս. Վարդան և Ս. Հովհաննես Մկրտիչ մատուռ-մկրտարանի մասին մեզ ներկայացրեց 4-րդ կուրսի ուսանողուհի՝ Գոհար Ջհանգիրյանը։  Նրան շարունակեց Անի Պետրոսյանը։ Խոսեցինք մկրտվելու մասին։ Ապա միմյանց լրացումներ արեցինք և շարունակեցինք։ Հաջորդը գնում էինք տեսնելու Սուրբ Գայանե եկեղեցին։ Տեղ հասնելուն պես, 3-րդ կուրսի ուսանողուհի՝ Արփի Մարգարյանը, մեզ պատմեց Գայանեի և իր դամբարանի մասին։ Այնուհետև Ռուզաննա Մարգարյանը շարունակեց պատմությունը և մեզ ուղեկցեց տեսնելու Սբ․ Գայանեի դամբարանը, որը գտնվում էր եկեղուցու ներսում։ Եկեղեցին կառուցված է Սուրբ Գայանեի և նրա երկու ընկերուհիների նահատակման վայրում: Ուսումնասիրեցինք տարածքը, կար նաև գերեզմանատուն։ Պատվելի Թամարը մեզ ցույց տվեց Խենթի գերեզմանը։ Ապա շարժվեցինք Մաչանենց տուն, իմ այցելած ամենահետաքրքիր ու գեղեցիկ վայրը։ Գիդը մեզ ներկայացրեց Մաչանենց տան մասին։ Մաչանենց անվան ծագումը գալիս է Խոյի բարբառի մաչ-պաչ արմատից, որն էլ նշանակում է համբույր։ Այնտեղ կար շատ գեղեցիկ Արվեստաց դպրոց, Ազգային խոհանոցի դպրոց, Թատրոն-ստուդիա, և «Ինովացիոն էթնիկ մարզային կենտրոն»։ Այնտեղ սովորում են 250 երեխաներ, այդ թվում՝ հաշմանդամ, ծնողազուրկ կամ սոցիալապես անապահով երեխաներ։ Այնտեղ կար նաև գինետուն։ Ես և 2-րդ կուրսի ուսանող Ջուլյա Բաղդասարյանը գիդին մի փոքր պատմեցինք մեր քոլեջի հնձանի մասին : Շրջեցինք, ուսումնասիրեցինք, նկարվեցինք և բարձր տրամադրությամբ գնացինք մեր վերջին կանգառը՝ Զվարթնոցի տաճարը։ Այստեղ քայլեցինք, նկարվեցինք, իսկ Անի Պետրոսյանը մեզ ներկայացրեց Զվարթնոցի պատմությունը։

Ечмиадзин

Эчмиадзинский монастырь является резиденцией Католикоса всех армянс начала IV века до 484 года и снова с 1441 года. В начале V века в Вагаршапате был созван церковный собор, принявший решение о создании армянского алфавита и перевода Библии. В Эчмиадзинском монастырском комплексе расположены Эчмиадзинский кафедральный собор и богословские учебные заведения. Деревянный собор был впервые построен в первые годы IV века (вскоре после введения в Армении христианства как государственной религии) и затем перестроен в камне в V и VII веках.

В 1304 году идея восстановления католикосата в Эчмиадзине отражалась в произведении «Плач у врат св. Катогикэ» Степаноса Орбеляна. Вопрос стал наиболее актуальным особенно после падения Киликийского армянского государства в 1375 году. Конец XIV — первая половина XV веков стали эпохой кризиса в истории Армянской апостольской церкви. Престол католикоса, находящегося в городе Сисе в Киликии, неоднократно переходил из рук в руки, в результате чего несколько католикосов даже погибли. Параллельно с этим на территории Восточной Армении, в частности, в Сюнике, началось движение за возрождение армянской церкви. Именно там возникла идея о переносе престола католикоса в Эчмиадзин — её древнейший исторический центр.

В 1441 году армянский Патриарший престол был снова возвращён в Эчмиадзин. «Британская энциклопедия» отмечает: «…в 1441 году католикос Киракос вернул местоприбывание в Вагаршапате, который впоследствии остался домом “католикоса всех армян”.». «Энциклопедия ислама» пишет: «местоприбывание католикоса было возвращено обратно в Эчмиадзин, недалеко от Аракса, в 9/15 веке.». Правитель государства Кара Коюнлу Джаханшах с целью привлечения на свою сторону духовенства согласился содействовать перенесению католикосского престола в Эчмиадзин. Он распорядился также освободить от государственных налогов Татевский и Вагадинский монастыри, сыгравших значительную роль по сравнению с другими религиозными очагами указанного времени. В мае 1441 года с согласия ереванского бека Ягуба более 300 вардапетов, епископов, светских вельмож и старейшин съехались в Эчмиадзин для избрания нового католикоса. В собрании 700 епископов, архимандритов, учёных, а также представителей знати, организованной католикосом Григором IX, данное решение окончательно было закреплено.

Անգլերեն

Present Continuous or Present Simple

1. Put the verb in the correct form, present continuous or present simple. – 3 points (0.3 for each sentence)

1. Let’s go! It ___is not raining ______________________________ (not / rain) now.

2. A liar is someone who __dont tell___________________________ (not / tell) the truth.

3. An interpreter ______translate_____________________ (translate) from one language into another.

4. Hurry up! Everybody ____are waiting____________________ (wait) for you.

5. ___Are you listening_______________________ (you / listen) to the radio? No, you can turn it off.

6. _Do you listen_______________________ (you / listen) to the radio every day? No, just occasionally.

7. The river Nile ____flow___________ (flow) into the Mediterranean.

8. The train is never late. It _____always leave__________________________ (always / leave) on time.

9. An atheist _____dont believe_______________________ (not / believe) in God.

10. How is your English? Not bad. It ___inprove_____________________ (improve) slowly.

2. Put in a/an or the. – 2 points (0.5 for each sentence)

1.This morning I bought __a___ newspaper and __a____ magazine. __The____newspaper is in my bag and I don’t know where I put __A____ magazine.

2. I saw ____An_ accident this morning. _The__ car crashed into _A____ tree. _____driver of ___a___car wasn’t hurt but ____The__ car was badly damaged.

3. There are two cars parked outside: _the___ blue one and The____ grey one. ___The__ blue one belongs to my neighbours; I don’t know who ___an__ owner of __The___ grey one is.

4. My friends live in __an___ old house in __a___ small village. There is __The___ beautiful garden behind _____ house. I would like to have __The___ garden like that.  

 

3. Put the verbs into the correct form, past continuous or past simple. – 3 points (0.3 points for each sentence)

1. Jane ____was waiting___________________ (wait) for me when I _____arrieved_______________ (arrive).

2. What _________We’re you doing_______________________ (you / do) this time yesterday? I was asleep.

3. ___________Did you go________________ (you / go) out last night? No, I was too tired.

4. She wasn’t hungry, so she ______Did not eat___________ (eat) anything.

5. It was a funny situation, but nobody _____Laughed_____________ (laugh).

6. I was in a hurry, so I _______did not have________________ (have) time to phone you.

7. When I was young, I ________wanted______________ (want) to be a singer.

8. I _______Was walking__________ (walk) along the street when suddenly I _____heared_______ (hear) footsteps behind me. Somebody ____was following____________ (follow) me. I was frightened and I ____started_______ (start) to run.

9. We went to Kate’s house but she ______________ (be) at home.

10. It was hard work carrying the bags. They ____________________ (be) very heavy.

4. Complete the sentences. Use can’t or couldn’t + one of these verbs – 2 points (0.5 for each sentence)

go, decide, find, go

1.I wanted to speak to Martin yesterday but I __couldnt find___________________________ him.

2. Ann doesn’t know what to do. She ______Can’t decide________________________.

3. Paula ______Couldn’t _____________________ to the meeting last week. She was ill.

4. Jim _______Can’t go________________ to the concert next Saturday. He has to work.

1 Extra point!

A riddle: Who is bigger and Why: Mr. Bigger, Mrs. Bigger, or their baby?  _________________________

Գործնական աշխատանք 2

  1. Երկրագնդի վրա կամ դրա որևէ տարածքում բնակվող մարդկանց ամբողջությունը կոչվում է.
    1. 1) ռասա 2) ազգ 3) աշխատանքային ռեսուրս 4) բնակչություն

2․ Դիագրամով տրված են աշխարհի ամենամեծ թվաքանակ ունեցող չորս ժողովուրդները: Ո՞ր ժողովուրդն է տրված 2 թվով.
1) բենգալացի
2) ԱՄՆ–ի ամերիկացի
3) հինդուստանցի
4) չինացի

3․ Բնակչության տեղաբաշխման վրա ազդող գործոն չէ.
1) բնականը 3) քաղաքականը
2) տնտեսականը 4) պատմականը

4․Բնական շարժի հետևանքով սերունդների հերթափոխման գործընթացը կոչվում է.
1) բնակչության կազմ
2) բնակչության բնական աճ
3) բնակչության մեխանիկական շարժ
4) բնակչության վերարտադրություն

5․ Բնակչության կտրուկ աճը համեմատաբար կարճ ժամանակահատվածում անվանում են.
1) ժողովրդագրական պայթյուն
2) ժողովրդագրական քաղաքականություն
3) բնակչության մեխանիկական շարժ
4) բնակչության վերարտադրություն

6․ Բնակչության վերարտադրության երկրորդ տիպի երկրներ են.
1) Ֆրանսիան և Գերմանիան
2) Ռուսաստանը և Ուկրաինան
3) Նիգերիան և Եթովպիան
4) Կանադան և ԱվստրալիանԲնակչության վերարտադրության երկրորդ տիպի երկրներ են.
1) Ֆրանսիան և Իտալիան 3) Նիգերը և Սուդանը
2) Ռուսաստանը և Բելառուսը 4) Կանադան և Ավստրալիան

7․ Ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) Բնակչության վերարտադրության առաջին տիպի երկրներին բնորոշ են ցածր
ծնելիությունը, ցածր մահացությունը և ցածր բնական աճը:
2) «Ժողովրդագրական պայթյունը» բնութագրվում է բնակչության դանդաղ
աճով և բնորոշ է զարգացած երկրներին:
3) Բնակչության թվի կտրուկ աճի հետևանքով զարգացած երկրներում ստեղծվել է «ժողովրդագրական ճգնաժամ»:
4) Բնակչության վերարտադրությունը հիմնականում պայմանավորված է երկրի
բնակլիմայական պայմաններով:

8․ «Ժողովրդագրական պայթյունը».
1) բնակչության թվի կտրուկ աճն է մահացության կրճատման հետևանքով
2) բնակչության թվի կայուն աճն է ընդլայնված վերարտադրության պայմաններում
3) բնակչության թվի կտրուկ նվազումն է ծնելիության կրճատման հետևանքով
4) բնակչության թվի կայունացումն է պարզ վերարտադրության պայմաններում

9․ Ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) Բնակչության ցածր բնական աճը բնորոշ է զարգացող երկրներին:
2) Բնակչության մահացության ամենաբարձր ցուցանիշները բնորոշ են աֆրիկյան
երկրներին:
3) Բնակչության ծնելիության ամենաբարձր ցուցանիշները բնորոշ են եվրոպական երկրներին:
4) Բնակչության թվի աճի տեմպերը բարձր են վերարտադրության առաջին
տիպի երկրներում:

10․ «Ժողովրդագրական ճգնաժամը» բնորոշ է.
1) Չինաստանին և Թուրքիային 3) Հնդկաստանին և Իրանին
2) Գերմանիային և Ավստրիային 4) Բրազիլիային և ԱՄՆ–ին

11․ Բնակչության վերարտադրության երկրորդ տիպի երկրներ են.
1) Իտալիան և Գերմանիան
2) Ֆրանսիան և Մեծ Բրիտանիան

3) Կորեայի Հանրապետությունը և Ավստրալիան
4) Ալժիրրը և Մարկկոն

11․ Այն երևույթը, երբ բնակչության մահացությունը գերազանցում է ծնելիությանը, առկա է բնակչության նեղ վերարտադրություն և բնակչության թվի նվազում, կոչվում է.
1) ժողովրդագրական իրավիճակ
2) ժողովրդագրական պայթյուն
3) ժողովրդագրական ճգնաժամ
4) ժողովրդագրական արտահոսք

12․ Պարզ վերարտադրությունը բնորոշ է.
1) Նիգերիային և Ավստրալիային
2) Մեծ Բրիտանիային և Ֆրանսիային
3) Հնդկաստանին և Չինաստանին
4) Բրազիլիային և Մեքսիկային

14․ Ո՞ր պնդումն է սխալ.
1) Երբ ծնելիությունը գերազանցում է մահացությանը, վերարտադրությունը
ընդլայնված է:
2) Զարգացած երկրներում բնակչության սեռային կազմում կանանց թիվը
գերազանցում է տղամարդկանց թվին:
3) Զարգացող երկրներին բնորոշ է նեղ հիմքով, համեմատաբար լայն գագաթով
սեռատարիքային բուրգը:
4) Աշխարհի ամենատարածված լեզուն չինարենն է, որով խոսում է ավելի քան
1,3 մլրդ մարդ:

13․ Ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) Աշխարհի ամենամեծ լեզվաընտանիքը չին–տիբեթականն է:
2) Զարգացած երկրներում բնակչության սեռային կազմում տղամարդկանց թիվը
գերազանցում է կանանց թվին:
3) Բնակչության բարձր բնական աճ ունեցող երկրներում մեծ է երիտասարդների բաժինը:
4) Վերարտադրության երկրորդ տիպի երկրներում բնակչության կյանքի միջին
տևողությունը բարձր է:

15․ Ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) Աշխարհում և երկրների մեծ մասում գերակշռում են տղամարդիկ:
2) Զարգացած երկրների մեծ մասում գերակշռում են տղամարդիկ:
3) Աշխարհում ավելի շատ են տղամարդիկ, բայց երկրների մեծ մասում գերակշռում են կանայք:
4) Աշխարհում և երկրների մեծ մասում տղամարդիկ ավելի երկար են ապրում, քան կանայք:

16․ Բնակչության սեռատարիքային կառուցվածքում տղամարդկանց բաժինը մեծ է.
1) Ֆրանսիայում և Նորվեգիայում
2) Լեհաստանում և Բելառուսում
3) Հնդկաստանում և Չինաստանում
4) Ռուսաստանում և Ուկրաինայում

17․ Ռուսաստանի բնակչության սեռային կազմում մեծ է կանանց բաժինը: Ինչո՞վ է պայմանավորված Սիբիրում և Ուրալում տղամարդկանց համեմատաբար մեծ բաժինը.
1) կյանքի միջին տևողությամբ
2) Երկրորդ աշխարհամարտի հետևանքներով
3) տնտեսական մասնագիտացման բնույթով
4) ծնելիության մակարդակով

18․ Ըստ բնակչության տարիքային կառուցվածքի՝ առանձին (անցումային) խումբ են կազմում զարգացած այն երկրները, որտեղ երեխաների բաժինը համեմատաբար մեծ է, ծերերինը՝ փոքր: Այդ երկրներից չեն.
1) ԱՄՆ–ը և Կանադան
2) Ճապոնիան և Ավստրալիան
3) Հարավային Կորեան և Իսրայելը
4) Ֆրանսիան և Շվեդիան

19․ Կյանքի միջին տևողությունն բարձր է.
1) Ճապոնիայում և Ֆրանսիայում 3) Անգոլայում և Եգիպտոսում
2) Շվեդիայում և Հնդկաստանում 4) Նեպալում և Ռուսաստանում

20․ Ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) Զարգացող երկրներում տղամարդկանց և կանանց գրագիտության մակարդակները գրեթե հավասար են` կանանց գրագիտության մակարդակի որոշակի գերակշռությամբ:
2) ԱՊՀ երկրներում գրագիտության մակարդակը ցածր է:
3) Անգրագետների բացարձակ թվով աշխարհում առաջատարը Հնդկաստանն է:
4) Աշխարհի բնակչության կրթական մակարդակը նվազում է:

Дед Мороз и Снегурочка

Прадедом современного русского Деда Мороза был герой русских народных сказок Морозко или Мороз красный нос, хозяин погоды, зимы и мороза. Изначально его называли Дедом Трескуном и представляли маленьким старичком с длинной бородой и суровым как русские морозы нравом. С ноября по март Дед Трескун был полновластным хозяином на земле. Даже солнце его боялось! В русских сказках Дед Мороз изображается как взбалмошный, строгий, но справедливый дух зимы.

Деда Мороза представляли как седого старика с бородой до пола в длинной толстой шубе, валенках, шапке, руковицах, и с посохом, которым он морозил людей.
Сказать , где живет русский Дед Мороз, сложно, так как существует масса легенд. Некоторые утверждают, что Дед Мороз родом с Северного полюса, другие говорят – из Лапландии. Ясно только одно, Дед Мороз живет где-то на крайнем Севере, где круглый год зима. Позже у Деда Мороза появилась внучка Снегурка или Снегурочка, героиня многих русских сказок, снежная девочка.

__________________________________________

История елочной игрушки

Один из символов праздника, новогодняя игрушка имеет свою, чрезвычайно интересную историю. Еще в конце средних веков жители европейских стран начали украшать свои дома к Новому году. По-настоящему модным стало наряжать деревья в первой половине XVI века. До середины XVIII века украшения были исключительно съедобными / яблоки,орехи, конфеты/. Со второй половины XVIII века елочные украшения становятся более нарядными: бумажные цветы, позолоченные еловые шишки…

Серебряные звездочки, цветы, а также мишура появились в XVIII веке. А в 1848 году, в городке Лауш в Тюрингии были изготовлены первые елочные шары. Их делали из цветного или прозрачного стекла, покрывали изнутри слоем свинца, а снаружи украшали блестками. С каждым годом придумывались все новые виды «дизайна», как бы сказали сегодня, рождественских шариков. А в 1867 году в Лауше открыли газовый завод. С помощью газовых горелок с пламенем очень высокой температуры, стеклодувы смогли изготавливать тонкостенные шары любых размеровМастера могли выдувать практически все, что угодно: не только шары, но и виноградные гроздья, птиц, рыбок, фигурки Санта-Клауса, кувшинчики и амфоры. Игрушки раскрашивались серебряной и золотой пылью.           А затем и другие страны начали выпускать эти хрупкие и красивые изделия. Именно тогда возникла мода на разные виды игрушек и способы украшения елок. До 1900 года считалось, что елка должна быть яркой и броской, усыпанной игрушками; в начале ХХ века были популярны елки в стиле «минимализма» — строгие, невычурные, в серебристо-белых тонах. А позже пришла тенденция украшать елочки фигурками из золоченой и серебряной бумаги и картона и соломенными звездочками. В истории елочных украшений особенно отметились немецкие города Дрезден и Лейпциг, в которых появились игрушки в стиле «техно» — пароходики, дирижабли, музыкальные инструменты, экипажи, запряженные лошадьми, а также игрушки в виде животных: слонов, медведей, лягушек, фазанов…

Առաջադրանքներ

Բացատրի՛ր դարձվածքները` օգտվելով դարձվածաբանական էլեկտրոնային բառարանից:

Իրար սրտից ջուր խմել –

Հազար մաղով անցկացրած –

Հիվանդի համար ջուր բերող –

Գլխին կրակ թափել –

Կանաչ-կարմիրը կապել –Իրար հաճելի վարմունք ունենալ, մեկը մյուսի սրտովը լինել՝ խոսել՝ վարվել:

Կոպեկի համար մեռած –Ժլատ

Ուրիշի բնում ձու ածել –Օգուտը ուրիշին տալ

Ոտքի կոխան դարձնել –ոտնահարել

Փուշը մատից հանել –Նեղության պահին օգնություն տալ

Գրքի մի երեսը կարդալ —Հարցին միակողմանիորեն մոտենալ:

Կազմեցե’ք   6 բառ`   սյունակներից    ընտրելով  մեկական  արմատ.

խուլ                    խոտհարք    Խլահավ

սեզ                     հանդակ   Սիզախոտ

մասնիկ              դիմակահանդես հանդամաս

խոժոռ                երաշտահավ

մրջյուն               անտանելի   Մրջնաբույն

բեռ                     արծվաբույն   Բեռնատար

.Յուրաքանչյուր   սյունակից   ընտրելով մեկական  նախածանց  և արմատ` կազմեցե’ք  6  նախածանցավոր   բառ.

ենթ         անկյունագիծ   Ենթագլուխ

նախ       շրջադարձ  նախագիծ

հար        գլխագին  հարատև

արտ       տևողություն արտասահման

վեր         մշտավառ    Վերադարձ

առ          սահմանապահ Առմիշտ

Յուրաքանչյուր սյունակից  ընտրելով մեկական վերջածանց և արմատ` կազմեցե’ք  6 վերջածանցավոր բառ.                  .

ցանցաթաղանթ       ուք

խաչագող                  ան   Գողոն

կալվածատեր         ոն  տիրույթ

քսայուղ                  յալ   Քսուք

հավելավճար         կեն  հավելյալ

կովկիթ                   ույթ

.Տրված  զույգ  բառերից  ընտրեցե’ք  մեկական  արմատ  և  կազմեցե’ք   մեկական  բարդ  բառ.

խոհական —  այլատարր

զմայլելի  —  մեծահոգի

որակազրկում — բարձրաբերձ

դրամապանակ – հիմնավոր

արշավախումբ —  հաղթական

պատվարժան – ինքնամեծար

Կազմեցե’ք   մեկական բարդ բառ`  վերջին  բաղադրիչ  դարձնելով  տրված  բառերի  առաջին  արմատները.

ցավատանջ

որակազրկում

մտավախություն

հոգատար

տեսագրություն

նենգամիտ

Ամանօրյա նախգիծ

Ամանորյա նախագիծ, որի շրջանակներում արտադրանքը կներկայացվի քոլեջի տոնավաճառում։

Բաղադրատոմսը՝

Նպատակը՝ արտադրանքը կօգտագործվի առօրյայում, այն էկոլոգիապես մաքուր է և ունի հետևյալ հատկությունները…(ինչ լավ օգուտ է տալիս)

Արդյունքները

Դիմակներ

Էկոլոգիայի ժամին մենք պատրաստեցինք բնական և օգտակար դիմակներ։ Կային տարբեր տեսակի օգտակար դիմակներ։ Օրինակ քրքումով, մեղրով, բանանով և իմբիրով, տարբեր տեսակի խոտաբույսերով։

Ամեն մեկս մեր ընկերուհու վրա քսեցինք մեր պատրաստած դիմակները։ Թողեցինք 10-15 րոպե, նկարվեցինք և լվացվեցինք։ Նշեմ, որ հաստատ օգնեցին դիմակները, որովհետև հետո բոլորիիս դեմքերը սպիտակել ու փապկել էին։ Բոլորս ունեինք հարթ ու գեղեցիկ մաշկ։ Նկարները ստորև՝