Շվեյցարիայի մասին
Շվեյցարիան դաշնային հանրապետություն է։ Այժմյան սահմանադրությունը ընդունվել է 1999 թվականին։ Պետության և կառավարության ղեկավարը նախագահն է, որն ընտրվում է յուրաքանչյուր տարի ռոտացիայի կարգով Դաշնային խորհրդի կազմից։ Իշխանության գերագույն մարմինը Դաշնային ժողովն է։
Փաստեր Շվեյցարիայի մասին
1․Շվեյցարիայում կա 1,500 լիճ․ այս երկրում ուր էլ որ գնաս, քեզանից ամենաշատը 16 կմ հեռավորության վրա ջուր կա:
2․ Շվեյցարիայի տարածքի մոտ 70%-ը լեռներ են: Դրանցից 208-ի բարձրությունը գերազանցում է ծովի մակարդակից 3,000 մետրը, իսկ 24 լեռներ անցնում են 4,000 մետրի սահմանը:
3․ Շվեյցարիայում էլեկտրաէներգիայի մոտ 60%-ը ստանում են հիդրոէլեկտրակայաններից:
4․ Նեսթլեն համարվում է Շվեյցարիայի ամենամեծ ընկերությունը: Այն հիմնադրվել է 1866թ.՝ գերմանացի փախստականի կողմից: Ներկայումս Նեսթլեն աշխարհի խոշորագույն սննդամթերք արտադրող կոնցեռնն է:
5․ Շվեյցարական օրենքն արգելում է պահել մեկ ծովախոզուկ: Նրանք պիտի լինեն մինիմում երկուսը:
6․ Շվեյցարիայում տարեկան մոտ 100 տոննա կանեփ է սպառվում: Մարիխուանայի սպառման ցուցանիշներով Շվեյցարիան աշխարհում առաջատարներից է:
7․ Շվեյցարիայում պաշտոնապես գործում է «Anti Powerpoint» կուսակցությունը: Կուսակցության անդամները պայքարում են powerpoint-ով ստեղծված ձանձրալի պրեզենտացիաների դեմ՝ փորձելով դրանք ավելի հետաքրքիր ու բնական դարձնել:
8․ «Քացախով գուլպաները» համարվում են Շվեյցարիայում ամենատարածված ջերմիջեցնող միջոցը:
9․ Շվեյցարիայում գործում է աղբի վերամշակման բավականին բարդ և խիստ կանոնակարգ: Շվեյցարացիները ինքնուրույն խանութներ են վերադարձնում դատարկ ապակե և պլաստիկե տարաները, ինչպես նաև՝ հին ու դատարկ մարտկոցները: Շաբաթական մեկ օր «թուղթ հանձնելու» օր է:
Տեսարժան վայրեր
Շվեյցարական ազգային թանգարան
Թանգարանի շենքը կառուցվել է 1898 թվականին էլէկտիկական ոճով, ճարտարապետ Գուստավ Գուլլեմի կողմից։
Թանգարանի մշտական ցուցադրություններն այցելուներին ներկայացնում են Շվեյցարիայի պատմությունը նախապատմական ժամանակներից մինչև մեր օրերը։ Թանգարանի հավաքածուն տեղակայված է չորս հարկերում` առաջինում տեղակայված են նյութական մշակույթի նախապատմական և վաղ պատմական շրջանի հուշարձանները, երկրորդում` Շվեյցարիայի պատմությանը նվիրված պատկերասրահը, երրորդ և չորրորդ հարկերում `ցուցանմուշներ, որոնք պատմում են շվեյցարացիների կենսակերպի, ինչպես նաև զինանշանների հավաքածուի մասին։
Ալբերտ Այնշտայնի տուն-թանգարան
1977 թվականին «Ալբերտ Այնշտայնի միությունը» Այնշտայնի բնակարանը վերածել է թանգարանի, որտեղ բնօրինակ միջավայրը վերստեղծվել է կահույքով, առարկաներով, տարբեր փաստաթղթերով, գրվածքներով, դիմանկարներով և լուսանկարներով։
Ժնևի շատրվան
Առաջին անգամ շատրվանը կառուցվել է 1886 թվականին։ 1891 թվականին ի պատիվ Շվեյցարիայի համադաշնության 600-ամյակի շատրվանը կառուցվեց քաղաքում՝ ընդհանուր տեսանելիությամ համար։
Հին քաղաք, Բեռն
Հին քաղաքը գտնվում է Աարե գետի ոլորանում գտնվող բլրին, որը հետագայում դարձել է Բեռնի պատմական կենտրոնը։ 15-րդ դարում քաղաքի հին մասում կառուցվել են կամարաշարեր, իսկ 16-րդ դարում շատրվաններ։
1983 թվականից Բեռնի պատմական մասն ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում։
Բիրզեկ ամրոց
12-րդ դարում ներկայիս ամրոցի տեղում արդեն գոյություն է ունեցել ամրաշինական կառույց։ Սակայն այդ մասին հավաստի տեղեկություն չկա։
Ներկայիս ամրոցի պատմությունը սկսվել է նրանից, որ 12-րդ դարի երկրորդ կեսից Ֆրոբուրգի կոմսերը ձգտել են ընդլայնել իրենց տարածքը հարավային Զիսգաու տարածաշրջանում։ Որպես հակաքայլ՝ Բազելի եպիսկոպոս Լյուտոլդ ֆոն Ռյոտելն 1239 թվականին Նիդերմյունստեր վանքի կողքին բլուր է գնել՝ ամրոց կառուցելու համար։ Եպիսկոպոսի հրամանով արդեն 1243-1244 թվականներին սկսել են կառուցել Բիրզեկ ամրոցի քարե ամրությունները։
Հայտնի ուտեստներ
Ֆոնդյու
Պանրի ֆոնդյու, որը բաղկացած է Emmental-ից և Gruère-ից, օգտագործվում է առանձին, միասին կամ հատուկ տեղական պանիրների հետ, որոնք հալեցնում են սպիտակ գինու մեջ՝ համեմված սխտորով և կիտրոնի հյութով: Ճաշատեսակին ավելացնում են թարմ աղացած պղպեղ, մշկընկույզ, կարմիր պղպեղ, քիրշ։ Հաճախ ավելացվում են նաև ավանդական տեղական համեմունքներ: Հյուրերը շրջապատում են փրփրացող ֆոնդի գավաթը և երկար պատառաքաղներով հացի կտորները թաթախում են տաք խառնուրդի մեջ: Հացի փոխարեն կարելի է օգտագործել խնձոր, տանձ, խաղող, երշիկեղեն, խաշած խոզապուխտի խորանարդիկներ, ծովախեցգետիններ, առանց կորիզների կորզած ձիթապտուղ, խաշած կարտոֆիլի մանր կտորներ։
Գալեթ-Բրետան
Որքան էլ զարմանալի թվա, գալեթն ավելի հին պատմություն ունի, քան նրբաբլիթը: Այն ստեղծվել է Բրետոնում, որտեղ շատ դժվար է ցորեն աճեցնել և շատ ավելի հեշտ է աճեցնել հնդկաձավար: Հետագայում հնդկաձավարին ավելացրել են մի փոքր շաքար և ալյուր: Այդպես ստացվում է շատ համեղ գալեթ, որը կարելի է փորձել Ֆրանսիայում մասնագիտացված սրճարաններում:
Շուկրուտ-Էլզաս
Շուկրուրտը էլզասյան խոհանոցի ավանդական ուտեստ է, որը ստացվում է կաղամբի բնական ֆերմենտացիայի միջոցով: Շուկրուտը մատուցվում է որպես խավարտ մսի և ձկան հետ, ինչպես նաև գարեջրի և էլզասյան սպիտակ գինու հետ:
Ֆուա գրա-Ֆրանսիա
Ֆուա գրան, թերևս, ֆրանսիական ամենապոպուլյար ուտեստն է ամբողջ աշխարհում: Ֆուա գրան հանդիսանում է Ֆրանսիայի մշակութային և գաստրոնոմիկ սեփականությունը:
Էսկարգո կամ բուրգունդյան խխունջներ-Բուրգունդիա
Էսկարգոն բուրգունդյան խոհանոցի, ինչպես նաև ամբողջ ֆրանսիական գաստրոնոմիայի ավանդական ուտեստն է: Բուրգունդյան խխունջները սուրբծննդյան ընթրիքի և յուրաքանչյուր տոնի պարտադիր ուտեստն է: