Գաստրոզբոսաշրջությունը կարելի է բնորոշել որպես ճանապարհորդություն, որի նպատակն է ծանոթանալ այլ երկրների ազգային խոհանոցի, սննդի պատրաստման առանձնահատկությունների հետ:
Ճանապարհորդության գնալով՝ մենք մեզ համար որպես կանոն հստակ նպատակներ ենք դնում։
Գաստրոնոմիական տուրերի նպատակն է վայելել որոշակի երկրի խոհանոցի առանձնահատկությունները: Միևնույն ժամանակ, այս նպատակը չի սահմանափակվում որևէ հազվագյուտ, էկզոտիկ ուտեստի կամ անթիվ քանակությամբ ուտեստներ փորձելով։
Կարևոր է վայելել տեղական բաղադրատոմսը, որը դարեր շարունակ իր մեջ ներառել է տեղի բնակիչների ավանդույթներն ու սովորույթները, ճաշ պատրաստելու նրանց մշակույթը:
Սնունդը բացահայտում է մարդկանց ոգու գաղտնիքը, օգնում է հասկանալ նրա մտածելակերպը։
Այսպիսով, գաստրոնոմիական զբոսաշրջությունը ճանապարհորդություն է երկրներով և մայրցամաքներով՝ ծանոթանալու տեղական խոհանոցի առանձնահատկություններին, խոհարարական ավանդույթներին։
Այնուամենայնիվ, սննդի շրջագայությունը որպես ծառայություն ավելին է, քան պարզապես ճամփորդություն, քանի որ այն մտածված միջոցառումների շարք է՝ համտեսելու տեղական ուտեստներ, ինչպես նաև առանձին բաղադրիչներ, որոնք աշխարհում ոչ մի այլ վայրում չեն հանդիպում:
Շատ դեպքերում զբոսաշրջիկներն ընտրում են այն վայրերը, որոնց գաստրոնոմիան մեծ հռչակ ունի: Գաստրոնոմիան կարևոր դեր է կատարում տվյալ վայրից լավ ու դրական տպավորություններ ստանալու գործում: Համեղ խոհանոցի համն ու հոտը մեծ ազդեցություն ունի զբոսաշրջիկների գոհունակության վրա: Մարդու մոտ ամենաերկար պահպանվող զգացողությունը համի մասին հիշողությունն է, ուստի եթե զբոսաշրջիկը գոհ մնա խոհանոցից, ապա դա կազդի նաև նրա ընդհանուր բավարարվածության աստիճանի վրա:
Գաստրոզբոսաշրջության զարգացման մեծ նշանակություն ունեն հանրային սննդի օբյեկտները, որոնց ոչ միայն սնունդը, այլ նաև սպասարկման որակն ազդում է զբոսաշրջիկների գոհունակության վրա: Զբոսաշրջիկների և տեղացիների շրջանում մեծ ճանաչում ունի Երևան Պանդոկը՝ որպես ազգային համեղ խոհանոց ունեցող ռեստորան: Վերջին ժամանակներում ռեստորանները հայկական անվանումներով են, օրինակ՝ Կոլոլակ, Ծիրանի, Դոլմամա, Լավաշ, Շերեփ, Չինար, Չաման, Գաթա պանդոկ, Բաստուրմա և այլն, ինչը նույնպես հետաքրքություն է առաջացնում զբոսաշրջիկների շրջանում:
Նրանք ավելի շատ հավանում են հայկական ավանդական ճաշատեսակները, օրինակ՝ տոլման, հարիսան, խորովածը, լավաշը, գաթան, գինին, կոնյակը, ինչպես նաև այն, թե ինչպես է կատարվում հայկական հյուրընկալությունը: Վերջին տարիների ընթացքում, Հայաստանում կազմակերպվող գաստրոփառատոնները նպաստում են գաստրոզբոսաշրջության զարգացմանը: Զբոսաշրջիկներն առավել նախընտրում են գինու, խորովածի, տոլմայի փառատոնները:
Գաստրոզբոսաշրջությունն ունի զարգացման լուրջ նախադրյալներ: Հայաստանի յուրաքանչյուր շրջան ունի իր ավանդական ուտելիքները: Հայաստանի ռեստորաններում առկա են հիմնականում ավելի հայտնի ավանդական ուտելիքները: Նաև հին ու մոռացված և քիչ հայտնի ուտելիքները վերաթարմացնելը և ռեստորանների մենյուներում ավելացնելը շատ կարևոր է թե ազգային խոհանոցի ավանդույթների պահպանման, թե զբոսաշրջիկներին հետաքրքիր ու համեղ կերակուրների մեծ ցանկ առաջարկելու համար:
Հայաստանը գաստրոզբոսաշրջության առաջխաղացման համար լայնորեն պետք է օգտագործի համացանցը՝ հատկապես սոցիալական ցանցերը: Շատ կարևոր է նաև Հայաստանի ազգային խոհանոցի մասին տեղեկատվություն հայտնող զբոսաշրջային գրքույկների պատրաստումը, որը պետք է հասանելի լինի բոլոր զբոսաշրջային տեղեկատվական կենտրոններում, ինչպես աշխարհի շատ երկրներում է, որոնք ներառում են տվյալներ ինչպես ազգային խոհանոցի, ուտելիքների, դրանց բաղադրատոմսերի, հայտնի ռեստորանների, սննդի կետերի, սրճարանների մասին: Նաև անհրաժեշտ է պետական աջակցություն տվյալ ոլորտին գաստրոզբոսաշրջության զարգացման համար:
Գաստրոզբոսաշրջությունը ունի տնտեսական, սոցիալական, մշակութային, բնապահպանական նշանակություն: Գաստրոզբոսաշրջության զարգացումը կնպաաստի հայկական խոհանոցի նաև ավանդույթների վերագնահատմանը, զարգացմանը, գյուղատնտեսության զարգացմանը և այլն:
Գաստրոնոմիական տուրերի գնորդները պետք է նախօրոք որոշեն ճանապարհորդության հայեցակարգը: Դուք կարող եք այցելել շքեղ գաստրոնոմիական փառատոններ, որոնք անցկացվում են աշխարհի տարբեր ծայրերում: Օրինակ՝ հուլիսին ավանդաբար նշվում է իսպանական ազգային սննդի՝ Սան Ֆերմինի և Բոնտոնի տոնը, իսկ նոյեմբերին գաստրո-զբոսաշրջիկները գնում են դեպի Ֆրանսիա, Beaujolais Nouveau-ի՝ երիտասարդ գինու կամ սպիտակ տրյուֆելի տոնակատարությանը:
Տուրօպերատորներն ավելի հաճախ են նշում, որ մարդիկ հանգստի համար վայրերն ընտրում են ոչ թե լողափերի կամ պատմական հուշարձանների քանակով, այլ երկրի գաստրոնոմիական գրավչությունը գնահատելով։ Այս տեսանկյունից Հնդկաստանը, Թաիլանդը և Չինաստանը լավագույնս համապատասխանում են ճանապարհորդների կարիքներին: Ցուցակը շարունակում են Իտալիան, Ֆրանսիան, Իսպանիան, Ճապոնիան, Չեխիան, Սինգապուրը։
Սննդի շրջագայությունները սովորաբար տևում են 6-8 օր: Ուղևորության արժեքը կախված է դրա տևողությունից և ընտրած երկրի հեռավորությունից: Այսպիսով, 1 շաբաթ «համեղ» ճանապարհորդությունը դեպի Իտալիա կարժենա 2000 եվրոյից ոչ պակաս։ Մոտավորապես նույն արժեքն ունի հնգօրյա շրջագայությունը Պեկին՝ արշավով դեպի հայտնի տեղական ռեստորաններ, թեյի արարողություն և մշակութային լայնածավալ ծրագիր:
Սննդային տուրերը բաժանվում են 2 տեսակի՝ քաղաքային և գյուղական: Քաղաքներում զբոսաշրջիկներին տանում են էքսկուրսիաների երշիկեղենի խանութներ և հրուշակեղենի գործարաններ, նրանց հրավիրում են ռեստորանի ետնաբեմում դիտելու հայտնի ուտեստի պատրաստման գործընթացը։
Գյուղական գաստրոնոմիական զբոսաշրջության սիրահարները հանգստանում են բնության գրկում, քայլում անտառային ուղիներով՝ վայրի հատապտուղներ որոնելու համար, օգնում են ֆերմերներին բանջարեղեն և մրգեր հավաքել կամ զբոսնել խաղողի այգիներով:
Գաստրոնոմիական զբոսաշրջությունը դրսևորվել է, որպես պետական տնտեսության բավականին շահութաբեր աղբյուր, և պատահական չէ, որ դրա զարգացումով զբաղվեցին նույնիսկ այն երկրները, որոնց գաստրոնոմիական մշակույթը նախկինում անհայտ էր սովորական մարդու համար: Նրանք սկսեցին հանրահռչակել ազգային խոհանոցը Մալթայում և նույնիսկ ստեղծեցին հատուկ ասոցիացիա, որը կոչվում էր «Ֆուկլար»: Նրանք պատրաստվում են գայթակղել զբոսաշրջիկներին գինով, ձիթապտղի յուղով, ծովամթերքով և կարմիր նարինջներով։
Բավարիայի հանգստավայրերը համարվում են, որպես գաստրոնոմիական զբոսաշրջության կենտրոն։ Այստեղ հրավիրվում են նրանք, ովքեր ցանկանում են վայելել գերմանական երշիկեղենը և նրբերշիկները: Բավարիայի «մենյուում» կա ավելի քան մեկուկես հազար տեսակ։
Իսկ շվեդական Օստերսունդ քաղաքի իշխանությունները պատրաստվում են հյուրերին հյուրասիրել ոչ միայն ավանդական ղոհանոցով, այլ նաև մտադիր էին այնտեղ հավաքել աշխարհի բոլոր լավագույն խոհարարներին մինչև 2020 թվականը։ Քաղաքը Եվրահանձնաժողովից ստացել է 2,3 մլն եվրո զբոսաշրջային ենթակառուցվածքների կառուցման համար։
Ռուսաստանում գաստրոնոմիկ զբոսաշրջությունը դեռ սկզբնական փուլում է, օպերատորները հիմնական ծրագրերում ներառում են գաստրոնոմիական տուրեր: Այս պահին գաստրոնոմիական տուրերի հստակ համակարգ չկա, ինչպես Ֆրանսիայում։ Փորձագետները կարծում են, որ մոտ ապագայում Ռուսաստանը կունենա իր յուրահատուկ գաստրոնոմիական երթուղիները:
Մարդիկ մեկնում են էկզոտիկ երկրներ հիմնականում տեղական ղոհանոցի տպավորությունների համար: Հրեական սոուսը, ֆալաֆելը և անփոփոխ լցոնված ձուկը Իսրայելի բազմամշակութային խոհանոցի մի փոքր մասն են, նաև Հնդկաստանի ազգային գաստրոնոմիական ավանդույթները՝ տասնյակ տեղական ուտեստների, համեմունքների խառնուրդ են:
Գաստրոնոմիական տուրերը, էժան հաճույք չեն: Որոշ չափով դա պայմանավորված է հաճախորդի նկատմամբ անհատական մոտեցմամբ: Հնարավոր չէ մեծ խումբ հավաքել գաստրոնոմիական շրջագայությունների համար, հետևաբար ծրագիրը հաճախ հաշվարկվում է մեկ կամ երկու անձի համար:
Արժեքը կախված է բազմաթիվ գործոններից՝ ուղղությունից, տևողությունից, սեզոնից և այլն: Օրինակ՝ Սենթ Մորիցի գուրման փառատոնը, թանկ արժե: Ընդհանրապես, հայտնի ծրագրերով (Իտալիա, Իսպանիա, Ֆրանսիա) ճամփորդության գնալիս պետք է հաշվել 1500-1800 եվրո գումար, մեկ շաբաթյա շրջագայության համար։ Բացառիկ երթուղիների արժեքը, օրինակ՝ Մադագասկարում խխունջ ուտելը, կարող է հասնել մինչև 5000 եվրոյի:
Հայկական խոհանոցը հնագույններից է աշխարհում։ 2000 տարի առաջ, հայերի նախնիներն արդեն գիտեին հաց թխել, խորոված անել և գինի պատրաստել։ Հայկական խոհանոցը՝ կծու համեմունքներ, հարուստ կծու ապուրներ, շատ թարմ բանջարեղեն և խոտաբույսեր, տարբեր տեսակի պանիրներ, «սուդջուխ» երշիկ, լավաշ՝ խորտիկի համար, այն թխվում է հնագույն սովորության համաձայն, ինչպես նաև հայկական հայտնի կոնյակներն ու գինիները։
Կոնյակի խաղողի տեսակները ամենալավը հասունանում են հայկական հողում։ Այստեղ կա նաև գինեգործություն, բայց այն զգալիորեն զիջում է վրացականին, և երկրորդ՝ հայկական կոնյակը վաղուց դարձել է երկրի խորհրդանիշներից մեկը։
Գինու տուրերը նույնիսկ մեկօրյա են, և դրանք հաճախ զուգորդվում են գաստրոնոմիական տուրերի հետ։ Ծրագրի պարտադիր կետն է այցելությունը Երևանի Արարատ կոնյակի գործարան՝ էքսկուրսիայով և առնվազն երկու տեսակի կոնյակի համտեսմամբ՝ երեք և տասը տարեկան։ Ավելի երկար ճանապարհորդությունները ներառում են այցելություններ գինեգործական գործարաններ (լավագույններից մեկը Արմավիրի մարզի Արգավանդի գործարանն է) 4-5 տարբեր տեսակի գինիների համտեսով և հայկական գինեգործության մասին կարճ դասախոսությամբ:
Երբեմն գինու կամ կոնյակի համտեսը ներառում է հայկական մրգային օղիներ՝ դեղձի, տանձի, սալորի և թթի: