Առաջադրանք Հայոց լեզու սեպտեմբերի 10

1․ Կազմել 6-ական բարդ բառ տրված արմատներով՝ դրանք գործածելով որպես բարդ բառի առաջին արմատ․
Արև, բազում, գիր, գլուխ, դեղ։
Արև-արևածագ,արևոտ, արևածաղիկ,արևահամ,արևամուտ, արևկող:
Բազում-բազմաթիվ, բազմերանգ, բազուն, բազմաթիվ, բազմապատիկ,բազմազան:
Գիր-Գրագետ, գրապահարան, գրատախտակ, գրադարան, գրախանութ:
Գլուխ-Գլուխգործոց, գլխացավ, գլխապտույտ, գլուխկոտրուկ, գլխակեր:
Դեղ-Դեղատուն, դեղաբույս, դեղագործ, դեղորայք, դեղամիջոց, դեղաման:
2․Կազմել 6-ական բարդ բառ տրված արմատներով՝ դրանք գործածելով որպես բարդ բառի վերջին արմատ․
Գիծ, ծաղիկ, ցույց, միտ, նկար։
Գիծ-Տրամագիծ, անկյունագիծ, փակագիծ, տարագիծ, ուղղագիծ, տրամագիծ:
Ծաղիկ- արևածաղիկ, ձնծաղիկ, զանգակածաղիկ, ջրծաղիկ:
Ցույց-Ժամացույց, հեռուստացույց, կողմնացույց, օրացույց, լուսացույց:
Միտ-Հնարամիտ, խելամիտ, սրամիտ, միամիտ,բթամիտ, հնարամիտ:
Նկար-Հեռանկար, գեղանկար, դիմանկար, լուսանկար:
3․ Բառակապակցությունները գրեք մեկ բառով․
Խոտ ուտող,  դյուրությամբ մարսվող, հաշվի մատյան, մեղուներ բուծող, աչք բուժող,  նրբորեն հյուսված, հաց թխող, թռչուն որսացող:
Խոտ ուտող-խոտակեր, դյուրությամբ մարսվող-դյուրամարս, հաշվի մատյան-հաշվեմատյան,մեղուներ բուծող-մեղվաբուծ, աչք բուժող-ակնաբույժ, նրբորեն հյուսված-նրբահյուս, հաց թխող-հացթուխ, թռչուն որսացող-թրցնորս:

4․Սյունակներից ընտրեք մեկական արմատ և ստացեք բարդ բառեր․

1․խոսք         քանդել
  գարի         բխել
  տուն         հող
  առատ       կռիվ
  սև              հաց
2․հուր         փառք
   դուռ          զբաղցել
    միտք        զենք
    սին           վստահ
    ինքը         կից
Պատասխան՝ խոսքակռիվ, սևահող, առատաբուխ,  տնաքանդ, գարեհաց
2․հուր         փառք
   դուռ          զբաղցել
    միտք        զենք
    սին           վստահ
    ինքը         կից
Պատասխան՝ հրազեն, դռկից, մտազբաղ, սնափառ, ինքնավստահ

Առաջադրանքներ Հայոց լեզու Սեպտեմբերի 5

1․Բառախմբից առանձնացրեք գույն ցույց տվող բառերը։

Վճիտ, խաժ, զիլ, հուռթի, կաթնաթույր, ձյունափառ, մավի, ձյունաթույր, բիլ, բորբ, բոսոր, սկիհ, շամանդաղ, զմրուխտ, բաղարջ, քիվ,  դեղձան, լաջվարդ, հիրիկ, տամուկ, մով, շողակն, խոյակ, փիրուզ, ձյունաճերմակ,  ճարմանդ, խարտյաշ, ծավի, լազուր, ճաճանչափայլ, բամբ, կարմրուկ, կաթնագույն, գորշ, արբշիռ, նշույլ, լուրթ։

Պատասխան- խաժ, կաթնաթույր, մավի,բիլ, բոսոր, զմրուղտ, դեղձան, լաջվարդ, մով, փիրուզ, խարտյաշ, լազուր, կաթնագույն, գորշ, լուրթ:

2․Տրված արմատների կրկնությամբ բարդ բառեր կազմեք՝ հետևելով հնչյունական փոփոխություններին։

Պարապ, մարդ, մանր, պակաս, գրիչ, ծակ, սեղան, փառոք, կարագ, թալան, լոթի, ոլոր, փալաս, լակոտ։

Պատասխան-Պարապ-սարապ, մարդ-մուրդ, մանր-մունր, պակաս-պռատ, գրիչ-մրիչ, ծակ-ծուկ, սեղան-մեղան, առոք-պառոք, կարագ-մարագ, ալան-թալան, լոթի-մոթի, ոլոր-մոլոր, փալաս-մալաս, լակոտ-լուկուտ:

3.Հետևյալ բառերից վերջածանցների օգնությամբ կազմեք նվազական-փաղաքշական նշանակությամբ գոյականներ:
Գետ, դուստր, պատանի, որբ, աթոռ, մարդ, որդի, մուկ, էշ, հորթ, ծեր, կղզի, գիրք, գունդ, աղավնի, թիթեռ, հատոր, ձուկ, աղջիկ, առու, դուռ, հոգի, հյուղ, արտույտ, ծով:

Պատասխան-Գետ-գետակ, դուստր-դստրիկ, պատանի-պատանյակ, որբ-որբուկ, աթոռ-աթոռակ, մարդ-մարդուկ, որդի-որդյակ, մուկ-մուկիկ, էշ-իշուկ, ծեր-ծերուկ, կղզի-կղզյակ, գիրք-գրքուկ, գունդ-գնդակ, աղավնի-աղավնյակ, թիթեռ-թիթեռնիկ, հատոր-հատորյակ, ձուկ-ձկնիկ, աղջիկ-աղջնյակ, առու-առվակ, դուռ-դռնակ, հօգի-հոգյակ, հյուղ-հյուղակ, ծով-ծովակ:

4. Բառաշարքում առանձնացրեք այն հասարակ գոյականները, որոնք գործածվում են նաև իբրև հատուկ անուններ:
Նվագավար, կորյուն, կռունկ, զինվոր, ռազմիկ, ամպրոպ, ավետիս, մարտիկ, ձնծաղիկ, շանթ, երամակ, ծաղիկ, աղջամուղջ, նարգիզ, ակն, գալուստ, գոհար, զանգակ, վարդ, բուրաստան, գավառ, գրիչ, համբարձում, այգեստան, գավիթ, կապան, արշալույս, նվեր, հյուսն, քոթոթ, վարպետ:

Պատասխան-Նվագրար, կորյուն,կռունկ, զինվոր, ռազմիկ, ամպրոպ, ավետիս, մարտիկ, ձնծաղիկ, շանթ, երամակ, ծաղիկ, աղջամուղջ, նարգիզ, ակն, գալուստ, գոհար, զանգակ, վարդ, բուրաստան, գավառ, գրիչ, համբարձում, այգեստան, գավիթ, կապան, արշալույս, նվեր, հյուսն, քոթոթ, վարպետ:

5.Ածանցման միջոցով կազմեք որևէ տեղացի, երկրացի անվանող գոյականներ:
Մուշ, Իտալիա, Հայաստան, Արցախ, Իսպանիա, Բելգիա, Նյու Յորք, Էջմիածին, Անի, Մեղրի, Իրան, Բյուզանդիա, Սյունիք, Նոր Նախիջևան, Տավուշ,  Եգիպտոս, Գյումրի, Ջավախք:

Պատասխան- մուշ-մշեցի, Իտալիա-իտալացի, Հայաստան-հայ, Առցախ-արցախցի, Իսպանիա-իսպանացի, Բելգիա-բելգիացի, Նյու Յորք-ամերիկացի, Էջմիածին-էջմիածնեցի, Անի-անեցի, Մեղրի-մեղրեցի, Իրան-պարսիկ, Բյուզանդիա-բյուզանդացի, Սյունիք-սյունեցի, Նոր Նախիջևան-Նախիջևանցի, Տավուշ-տավուշցի, Եգիպտոս-Եգիպտացի, Գյումրի-գյումրեցի, Ջավախք-ջավախցի: